چگونه معنای زندگی خود را پیدا کنیم؟
چگونه معنای زندگی خود را پیدا کنیم؟ آیا از ندگی خود راضی هستید؟ چگونه به رضایت از زندگی برسیم؟ تعریف زندگی (the meaning of life) در یک جمله چیست؟ چه چیزی به زندگی انسان معنا می دهد؟ چطور از زندگی لذت ببریم؟ اینها سئوالاتی است که قصد داریم در این مقاله به آنها بپردازیم. آیا زندگی همین است که به سر کار برویم و ازدواج کنی و صاحب فرزند شویم و پس از آن بمیریم؟ دکتر الهی قمشه ای به نقل از آیات و روایات داستان زندگی را مانند قطاری نقل می کنند که به انتها نمی رسد و پس از پایان بازهم به ادامه دارد و در دنیایی دیگر به حرکت خود ادامه میدهد اما در دیدگاه انسان مدرن هیچگاه نقش معنویت و معنی دقیق زندگی پررنگ نیست و از اینرو میزان بی معنایی و خودکشی افرایش میابد. معنای زندگی در نهج البلاغه از دیدگاه امام علی (ع) تعریف جالبی دارد، ایشان از دیدگاه اسلام می فرمایند و آنرا در سه کلمه معاد، خداوند و شناخت خود خلاصه می کنند.
خداوند پشت مشکلات است و نه بدبختی ها… خداوند در پس هریک از مشکلات و مصیبت ها یک موقعیت برای رشد ما قرار داده است. اما اگر معنای آنرا درک نکنیم دچار افسردگی و ناامیدی می شویم. اگر یک مشکل مشخص در زندگی شما تکرار می شود، بدانید هنوز درس آنرا نیاموخته اید.
فهرست مطالب
Toggleمعنای زندگی چیست؟
زندگی مانند سفری است که همه ما در آن جاده در حال حرکت هستیم و هدف آن تعالی و دستیابی به آرامش و مقام انسانیت است. همه ما ماموریت و رسالتی در زندگی داریم که باید آنرا پیدا کنیم. در غیر اینصورت زیستن ما بدون هدف است. هنگامی که فلسفه خود را از ریستن پیدا نکنیم، دچار روان رنجوری می شویم. در اینجا می خواهم به سئوال من به دقت پاسخ دهید. آیا شما معنای زندگی را در ثروت زیاد، ماشین، خانه و دستاورد می دانید؟ چه چیزی حال شما را در زندگی خوب می کند؟ همه ما افرادی را می شناسیم که باوجود موفقیت های زیاد اما لذتی از زندگی نمیبرند و در یک تکرار بی پایان به اسم پول درآوردن افتاده اند. منظور من این نیست که پول و ثروت بد است، اما زمانی صروت می تواند باعث لذت بردن از زندگی شود که در پس آن یک هدف متعالی داشته باشیم.
هنگامی که اهداف مشخص تعیین کنیم و بتوانیم به دیگران کمک کنیم و اثری از خود در جهان بر جای بگذاریم، در این صورت انرژی مثبت کائنات نیز به سمت ما جاری می شود و معنای خوب زیستن را میابیم. آری این هست هنر خوب زندگی کردن.
هدف و معنای زندگی
اگر همین حالا به تمام اهدف خود برسید، آیا می توانید بگویید که از زندگی چیزی نمی خواهم و معنای آنرا درک کرده ام؟ به هیچ وحه… زیرا انسان در پس تمام اهداف خود بدنبال یک چرایی برای زندگی خود است. نگاهی به زندگی برخی از افراد ثروتمند بیاندازید که باوجود ثروت فراوان به زندگی خود پایان دادند. آنها پول داشتند اما دلیلی برای زندگی نداشتند…
معنای زندگی در روانشناسی
در روش های شناختی روانشناسی هرگاه یک انسان به مرجله ای برسد که انگیزه دلیلی برای زنده بودن ندشته باشد، میان شادی او در زندگی کاهش میابد و ارتباطات او با دیگران دستخوش تغییر می شود. برخی این شرایط را افسردگی می دانند. افسردگی یکی از شابع ترین بیماری های روحی و روانی در جهان است. شاید باخود فکر کنید که افسردگی دارای نشانه های ملموسی است و هنوز ما را درگیر خود نکرده است اما چنین نیست و افسردگی به دو گونه افسردگی سفید و افسردگی سیاه تقسیم بندی شده است:
1- افسردگی سیاه
در افسردگی سیاه که شایع ترین نوع بی معنایی است، فرد هیچ هدفی در زندگی ندارد و امیدی به آینده ندارد و برای بهبود زندگی تلاشی نمی کند. گریه های بی دلیل و ناراضی بودن از خود و شرایط زندگی و کم اشتهایی یا پرخوری و خواب زیاد از نشانه های آن است. در این شرایط فرد باید حتما با روانشناس مشورت کرده و تحت درمان قرار گیرد.
2- افسردگی سفید
افسردگی سفید یا خندان گونه جدیدی از افسردگی است که همانند مورد اول مخرب نیست اما شیوع آن بیش از پیش در زندگی امروزی دیده می شود. نشانه های این نوع افسردگی از قبیل بی انگیزگی، لذت نبردن از زندگی و سرزنش دائمی خود است. مقایسه کردن دائمی خود و اضطراب همیشگی نیز از علائم آن است. اگر به سر کار خود می روید و ارتباطات خود را دارید اما اغلب از زندگی رضایت ندارید و به دنبال یک گمشده در زندگی می گردید، بدانید معنای زندگی را گم کرده اید و باید یک بازنگری بزرگ در سبک زندگی خود داشته باشید.
افرادی که افسردگی سپید را تحربه می کنند، سعی دارند با کارهای سطحی مانند مسافرت، خرید و حتی عمل های زیبایی و چرخیدن در شبکه های اجتماعی مواجه شدن با جهنم زندگی را به تعویق بیاندازند اما خبر بد این است که هر اندازه به عمق روان خود سفر نکنیم و خودشناسی نداشته باشیم، به همان اندازه در بی معنایی زندگی گم می شویم. دبی فورد در کتاب نیمه تاریک وجود این مسئله را با مثال جالبی شرح می دهد، او می گوید فرض کنید یک توپ را در زیر آب نگه داشته اید و اجازه نمی دهید به سطح آب بیاید. چقدر می توانید آنرا نگهدارید، 5 دقیقه، 30 دقیقه یا یکساعت؟ به هرجال روزی خسته می شوید و این احساسات ناخوشایند و ترسها همانند توپ به بالای آب می آید. پس از اکنون خود را برای رویارویی با قسمت های ناخوشایند زندگی آماده کنید.
هنگامی که این اتفاق رخ می دهد و به قول یونگ از بهشت زندگی رانده می شوید، وارد سفر مهم زندگی می شوید و اتفاقات پیش رو شما را به فردی سفر کرده تبدیل می کند که توانسته از مشکلات برای خود تجربه های مفید کسب کند و به یک انسان پخته و سفر کرده تبدیل شود.
زندگی کردن در لحظه حال هنری است که باید آنرا یاد بگیریم. اگر می خواهید معنای واقعی زندگی را پیدا کنید، کمی ذهن خود را آسوده بگذارید و با مدیتیشن و ذهن آگاهی به داشته های خود فکر کنید. پس از این مرحله
برای رهایی از بی معنایی چه کاری انجام دهیم؟
اگر دائما به فکر لذت جویی و دستیابی به اهداف هستید و در پس اتفاقات زندگی معنایی جستجو نمی کنید، دیر یا زود بی معنا خواهید شد. لوگوتراپی logo therapy یکی از مفاهیمی است که انسان ها پس از بی معنایی در زندگی به آن رسیده اند و تمامی ادیان مانند بودا هم به آن اشاره کرده اند. معنویت یا spirituality چنین بیان می کند که خداوند در پس هریک از مصیبت ها و مشکلات زندگی یک راه برای ما قرار داده است. اما ابتدا باید درس آن را یاد بگیریم و با تجربه ای که از آن کسب کرده ایم، به راه خود ادامه بدیم. اگر در زندگی خود مدام یک مشکل را ملاقات می کنید، بدانید درس آنرا بخوبی نیاموخته اید.
کتاب کیمیاگر و سفر زندگی
در بخشی از کتاب کیمیاگر هنگامی که پیرمرد از سانتیاگو سئوال می کند که آیا می دانی بزرگترین دروغ دنیا چیست؟ این است که به ما گفته شده هر آنچه که زندگی ما اتفاق می افتد بخشی از سرنوشت ماست و نمی توانیم آنرا تغییر دهیم. بنابراین باید چرایی خود را در زندگی پیدا کنید و بدنبال رسالت خود باشید. شما خالق زندگی خود هستید اما چه چیزی ما را از حرکت به سمت اهداف باز می دارد؟ بله درست حدس زدید ترس… ترس از شکست و ماندن در منطقه امن ذهنی ما را به فردی ترسو و محافظه کار تبدیل می کند که به سیک زندگی گذشته خود می چسبیم و هیچ کار جدیدی انجام نمی دهیم.
از خود بپرسید چه رویایی در سر دارید که شبانه روز در فکر آن هستید اما شهامت حرکت به سمت آنرا ندارید؟ سبک زندگی چه افرادی را تحسین می کنید؟ از انجام چه کاری بیش از همه لذت می برید؟ دوست دارید بعد از مرگ شما، چگونه از شما یاد کنند؟
کتاب انسان در جستجوی معنا
زمانی که ویکتور فرانکل بعنوان یک اسیر در اردوگاه آلمانی ها اسیر شد، در ظاهر یک مصیبت بزرگ را تجربه کرد و زندگی خود را تمام شده می دید اما پس از مدتی فهمید در پس اتفاقات بد هم می توان به دنبال معنای زندگی بود و همانطور که در قرآن و اسلام اشاره شده است، پس از هر سختی آسانی است و هر اندازه که بتوانیم از دیدگاه معناگرایی به زندگی نگاه کنیم، مشکل را به مسئله تبدیل می کنیم و پس از این مرحله است که می توانیم تونایی حل مسئله را در خود پرورش دهیم.
فرانکل در تحقیقات خود به این نکته مهم پی برد که انسان هایی که از زندگی ناامید می شدند و دست به خودکشی می زدند، افرادی بودند که دلیل برای زنده بودن خود پیدا نکرده بودند. آنها نه به خانواده و نه همسر و فرزندان خود فکر نمی کردند و آزادی را برای خود تصور نمی کردند. اما افرادی که دلیلی برای زنده بودن داشتند و می خواستند به خانواده خود بپیوندند، می توانستند امید خود را حفظ کنند و زنده بمانند.
اگر بازهم این سئوال را دارید که چگونه معنای زندگی خود را پیدا کنیم؟ بازهم نگاهی به سبک زندگی خود بیاندازید و ببینید چه ذهنیتی دارید؟ بدنبال چه اهدافی هستید؟ لیستی از معناهای بزرگ زندگی تهیه کنید و هر روز به یکی از آنها بپردازید.
سعدی می فرماید:
گنج و مارو گل و خار و غم و شادی به همند
این بدان معنیست که عرفا نیز به این نکته رسیده اند که در کنار هر غمی یک شادی است و در کنار هر روان رنجوری یک معنایی نهفه است. اگر به دنبال شادی و لذت و موفقیت دائمی هستیم، این یک امر محال است. ما نمی توانیم همیشه در اوج شادی و خوشبختی باشیم، همانطور که همیشه مشکلات و ناامیدی ها دائمی نمی مانند.
درباره سجاد زمانی
من سجاد زمانی هستم مدرس ان ال پی (NLP) زمینه فعالیت ما شامل کوچینگ فردی و سازمانی ، آموزش تحلیل رفتار متقابل و توانمندسازی فردی است. فعالیت من از یک آرزو شروع شد و امروز نام آن آرزو مجموعه " خانه ان ال پی ایران" است.
نوشته های بیشتر از سجاد زمانی1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام, ممنون از مطالب خوبتون
پیشنهاد می کنم کتاب “آن سوی ترس ها, در مسیر رویاها” را هم بخونید. در مورد خروج از منطقه امن و عبور از ترس ها و پیدا کردن معنا در بحرانهای زندگی, تجربه ای را بیان می کنه که ارزش خوندن داره