چگونه ظرفیت و عملکرد مغز را افزایش دهیم؟
چگونه ظرفیت و عملکرد مغز را افزایش دهیم؟ آیا میتوان از 10 درصد ظرفیت مغز استفاده کرد؟ گنجایش مغز ما چقدر است؟ چگونه ضریب هوشی را بالا ببریم؟ چگونه بفهمیم که از چند درصد مغزمان استفاده می کنیم؟ چگونه قدرت ضمیر ناخودآگاه را فعال کنیم؟ چگونه کودکان باهوش تری داشته باشیم؟ افراد نابغه چگونه فکر می کنند؟ اینها و دهها سئوال دیگر، دغدغه اصلی ما انسان هاست. من سجاد زمانی مدرس ان ال پی در این مقاله با آخرین دستاوردهای علم نورو ساینس به پاسخ این سئوالات خواهم پرداخت.
در بسیاری از کلاسهای آموزش ان ال پی NLP سئوال اصلی دانشجویان این است که چگونگی نحوه افزایش عملکرد و بازدهی ذهن را بیاموزیم. در این مقاله بطور کلی به موارد زیر خواهیم پرداخت:
چگونه تولید سلول های مغز را افزایش دهیم؟
چگونه نیمکره های مغز را فعال کنیم؟
چطور روند پیری سلول های خاکستری را کند کنیم؟
تمرین های ذهنی مناسب برای افزایش عمکرد مغز کدامند؟
چه غذاهایی ظرفیت مغز را افزایش می دهند؟
تا چه سنی میتوان سلول سازی کرد؟
چگونه از مغز خود به طور کامل استفاده کنیم؟
چگونه کودکان باهوشی داشته باشیم؟
افزایش قدرت حافظه (تقویت حافظه)
شناخت مغز
هنگامی که یک نوزاد انسان به دنیا می آید، حدود 85 میلیارد سلول مغزی یا نورون در مغز دارد و بر خلاف تصورات عموم مردم، این روند تا کهنسالی نیز ادامه خواهد داشت. اما در مواقعی این روند کندتر میشود که با راهکارهایی که در ادامه خواهیم داد، به ساخت نورون های مغزی خواهیم پرداخت. برخی از مردم تصور می کنند حتما یک دارو یا اکسیر خاص وجود دارد که ما از آن استفاده کنیم و به یک ابر انسان تبدیل شویم.
باوجود اینکه وزن مغز کمتر از 3 درصد وزن کل بدن انسان است، اما میزان دریافت انرژی و مصرف آن در مغز بسیار بالاست و در حدود 20% اکسیژن و 30% قند را مصرف می کند. حال اگر طبق فیلم بتوانیم رابطه بین نورن های مغزی را با مواد غذایی مناسب و تغییر عادات زندگی بهبود بخشیم، به فردی باهوش و شاداب تبدیل خواهیم شد.
سالهاست در صنعت هالیوود، فیلم هایی مانند لوسی تولید میشود که به ما می گوید با دستکاری ژنتیکی و اتفاقات ماورایی، می توانیم به یک انسان باهوش و خاص تبدیل شویم اما در واقعیت می توان با تمرین های ذهنی ساده و بهبود بک زندگی به جوان سازی مغز خود بپردازیم. مغز ما دارای ساختار پیچیده ای است که تمایل دارد کمترین انرژی را صرف کند. بنابراین از عادات و رفتارهای گذشته استفاده می کند و این بزرگترین آسیب برای خلاقیت و تغییر سبک زندگی است.
افراد موفق همیشه سعی دارند تا راههای جدید را کشف کنند و مسیرهای عصبی جدید در ذهن بسازند. آنها بخوبی از خود شناخت دارند و میدانند در چه شرایطی بهترین عملکرد را دارند. بطور مثال با تنظیم ساعت بیولوژیک بدن خود می توانند کارهای مهم را در اوج عملکرد و بازدهی ذهن انجام دهند و کارهای معمولی را در میانه روز و ساات پایانی شب انجام دهند.
فهرست مطالب
Toggleافزایش عملکرد و ظرفیت مغز
یکی از بهترین یافته های محققان در زمینه افزایش نورو جنسیس neurogenesis است. بر اساس این روش مغز هر انسان روزانه حدودا 700 سلول را تولید می کند. این وظیفه بر عهده قسمت هیپوکامپ در مغز است. طبق فیلم آموزشی درون مغر هر یک از ما میلیاردها نورن یا سلول عصبی وجود دارد. هنگامی که اطلاعات از یک کانال ورودی مانند دیدن، شنیدن، بو کردن و… وارد مغز میشود، یکی از این سلولهای عصبی را تحریک می کند و این سلول نیز سلولهای مجاور را تحت تاثیر قرار می دهد و بدین شکل یک شبکه عصبی از نورون های در ذهن شکل می گیرد.
اگر سالهای گذشته، درست زمانی که ما یک دانش آموز بودیم را بخاطر داشته باشید، برای یادگیری یک جدول ضرب زمان زیادی را صرف می کردیم اما با تکرار، توانستیم بخوبی آنرا بخاطر بسپاریم. بنابراین اگر بتوانیم یک رفتار جدید را به مدت کافی تکرار کنیم، تبدیل به یک رفتار جدید میشود و بصورت ناخودآگاه آنرا اجرا می کنیم.
فعالسازی نیمکره راست مغز
همانطور که میدانید مواردی چون احساسات، شهود، موسیقی، خلاقیت و… در نیمکره راست مغز اتفاق می افتد. برای فعال سازی این بخش از ذهن، به کارهای خلاقانه بپردازید و به کودک درون خود فرصت دهید تا کارهای مختلف را به روش های گوناگون انجام دهد. هنگامی که از انجام کارهای جدید بترسیم و ترس از شکست داشته باشیم، نمی توانیم نورون های جدید در مغز تولید کنیم.
بنابراین کمی از افکار منطقی و زندگی عادی کمی فاصله بگیرید و به رویاهای کودکی خود بپردازید. شاید هیچگاه نتوانیم به کودکی بازگردیم و کارهای مفرحی را انجام دهیم، اما در بزرگسالی می توانیم از تخیل و خلاقیت خود بیشتر استفاده کنیم و با انواع بازی ها و رویا پردازی ها، مغز خود را چابکتر و فعالتر کنیم.
فعالسازی نیمکره چپ مغز
در نیمکره چپ مغز نیز مواردی چون فلسفه، منطق، محاسبات و… رخ می دهد. افرادی که از نیمکره چپ خود کمتر استفاده می کنند، به تمام وقایع بطور احساسی نگاه می کنند و کمتر از منطق خود استفاده می کنند. بطور مثال اگر فرزند شما دچار سانحه شود، اولین کاری که می کنید چه خواهد بود؟ افرادی که دارای نیمکره راست فعال هستند، به واکنش های احساسی می پردازند اما افراد منطقی باخود می گویند: بهترین کار در این لحظه چیست؟
همچنین برای فعالسازی نیمکره چپ مغز میتوانید به یادگیری کلمات جدید و محاسبه اعداد بدون ماشین حساب بپردازید. سعی کنید فعالیت هایی مانند تایپ 10 انگشتی ، کار با چرتکه و بازی با مکعب روبیک را یاد بگیرید و بر روی مسائل مختلف فکر کنید. همچنین میتوانید به برنامه ریزی روزهای هفته و هدفگذاری سالیانه بپردازید. در چنین شرایطی ظرفیت مغز برای انجام کارها بیش از پیش افزایش میابد.
کاهش روند پیری مغز
چطور عضلات مغز را فعال کنیم؟ چه بخواهیم و چه نخواهیم، مغز ما هر روز در حال پیر شدن است اما میتوانیم این روند را بسیار کاهش دهیم. یکی از این کارها استفاده از بازی های فکری مانند شطرنج، حل جدول و… است. طبق تحقیقات انجام شده، افرادی که روزانه به مدت 1 ساعت به بازی های فکری و حل جدول می پردازند، 40% کمتر از دیگران به آلزایمر دچار میشوند.
بازی کنید
اگر می خواهید بدانید که چگونه ظرفیت و عملکرد مغز را افزایش دهید، بازی ها را جدی بگیرید. تحقیقاتی که در سال 2006 در دانشگاه علوم اعصاب آمریکا انجام شد، ثابت کرد افراد بزرگسالی بخشی از روز را به بازی های فکری و کامپیوتری اختصاص می دهند، از شادابی بیشتری برخوردار هستند و میزان رضایت از زندگی آنها افزایش یافته است. بنابراین اگر فکر می کنید که در سنین بالای 30 سال هستید و نمی توانید به بازی بپردازید، سخت در اشتباهید.
برای انجام این کار می توانید از بازی های کامپیوتری استفاده کنید و یا در یک باشگاه و تیم های بازی ثبت نام کنید و از طریق بازی و سرگرمی به رشد ظرفیت مغز کمک کنید. همچنین این تحقیق نشان میدهد بازی هایی که به همراه اعضای خانواده و کودکان در محیط باز انجام میشود، عملکرد ذهن را در روزهای کاری افزایش می دهد. بازی هایی مانند پینت بال، دوچرخه سواری، توپ بازی و… میتواند شما را به دوران کودکی ببرد و افکار شما بخوبی نظم پیدا کند.
یادگیری مهارت جدید
هنگامی که مغز در یک سکون و بدون یادگیری و چالش جدید قرار می گیرد، به مرور مسیرهای عصبی نازک میشوند و سلول های عصبی تعامل کمتری باهم خواهند داشت. اگر در یک رشته خاص مانند مهندسی فعالیت می کنید، بدنبال یادگیری مطالب جدیدی در روانشناسی و یا هنر باشید و به یادگیری زبان های خارجی و موسیقی باشید تا میسرهای عصبی جدید در مغز تشکیل شود. فعالیت جدید باید شامل موارد زیر باشد:
1- جدید و ناآشنا باشد و شما هیچ تجربه قبلی از آن نداشته باشید: فعالیت هایی مانند یادگیری یک زبان یا ساز موسیقی خاص.
2- ایجاد چالش کند: مغز ما زمانی تمام توجه خود را به یک فعالیت جلب می کند که کمی فراتر از حد توان ذهن باشد. در این حالت مغز تلاش می کند تا با اتخاذ راههای جدید بر این چالش پیروز شود.
3- به شما امکان پیشرفت دهد: از انجام کارهایی که بی نتیجه هستند پرهیز کنید. کارهایی را انجام دهید که ادامه دار باشند و به یک نتیجه منجر شوند. هنگامی که ما یک کاری را با موفقیت به اتمام میرسانیم، مرکز لذت در مغز فعال میشود و تمایل دارد کارهای دیگر را نیز شروع کند.
4- به خود پاداش دهید: ذهن خود را روی یک پاداش متمرکز کنید. مثلا با خود قرار بگذارید اگر توانستید یک کار را به انتها برسانید، 3 ساعت به تفریح و استراحت بپردازید یا فیلم مورد علاقه خود را ببینید. هنگامی که برای خود یک پاداش در نظر بگیرید، مغز بر روی آن متمرکز میشود و برای رسیدن به آن از قدرت های پنهان خود استفاده می کند.
5- به دیگران متعهد شوید: اگر فکر می کنید که نمی توانید بر روی یک کار متعهد بمانید، آنرا به دیگران اطلاع دهید تا آنها نیز به شما انگیزه دهند.
کارها را برعکس انجام دهید
در کلاس های NLP هنگامی که به این مبحث میرسیم، از شرکت کنندگان می خواهیم به مدت یک هفته برخی از کارهای روتین روزانه را برعکس انجام دهند. بطور مثال اگر دستگیره درب را با دست چپ باز می کردند، به مدت یک هفته با دست راست این کار را کنند، اگر ساعت مچی را به دست چپ میبستند، اینبار به دست راست ببندند و… با این کار ما عمدا مغز را به فعالیت بیشتر وادار می کنیم و مسیرهای عصبی جدیدی در مغز شکل می گیرند.
همچنین میتوانید یک کلمه را در ذهن خود مجسم کنید و آنرا از انتها به ابتدا بخوانید. در تمرین بعد میتوانید تجسم خود را به چالش بکشید و وسایل خانه را در ذهن خود مجسم کنید. این کار باعث میشود قدرت تجسم شما تقویت شود. میتوانید به دسته کلید خود فکر کنید و تلاش کنید کلید دوم از سمت راست را تجسم کنید. همچنین میتوانید یک هواپیما را تجسم کنید که راه راه سیاه و سفید است و رنگ یک پرتقال را آبی کنید. چنین تمرین هایی می توانند به شدت در افزایش عملکرد مغز مفید باشند.
همچنین میتوانید یک روز در هفته را در طبیعت بگذرانید و از روش های گوناگون و جدید برای یافتن غذا استفاده کنید. هنگامی که مجبور شوید غذاهای تازه ای را در طبیعت پیدا کنید، ناحیه هیپو کامپ مجبور میشود انواع بوها، مزه ها و غذاهای جدید را بررسی کند و سلول های مغزی فعالیت بیشتری را تجربه کنند.
انجام کار چالشی
برای تقویت سایر حواس 5 گانه خود می توانید به مدت یک هفته به کارهای چالشی بپردازید. بطور مثال روزانه یک الی دو ساعت یکی از دست های خود را به بدن ببندید و خود را ملزم کنید که بدون این دست کارهای خود را انجام دهید. همچنین میتوانید روزانه یک ساعت را به بستن چشم خود اختصاص دهید تا در این شرایط به وسیله شهود و حس لامسه خود کارهای روزمره را انجام دهید.
هنگامی که مغز ما در چنین شرایط چالشی قرار می گیرد، در ابتدا شوکه شده و تمایل دارد از راههای گذشته استفاده کند اما در نهایت خود را با شرایط جدید سازگار می کند و بسیاری از توانایی های پنهان خود را آشکار می کند. بنابراین کارهایی را انجام دهید که کمی از روتین زندگی خود فاصله بگیرید و سبک زندگی خود را تغییر دهید. این کار باعث میشود تا مسیرهای عصبی جدید در ذهن ایجاد شود و نحوه ارتباط بین بخش های ذهنی تغییر یابد.
کاهش استرس
افزایش استرس و اضطراب نیز میتواند در روند ساخت سلول های مغزی اختلال ایجاد کند. بنابراین بخشی از روز خود را به تن آرامی و مدیتیشن اختصاص دهید. روزانه بین 30 الی 50 هزار موج فکری به مغز ما می رسد که عملکرد آنرا تحت الشعاع قرار می دهد. جالب است بدانید اغلب این افکار منفی هستند و ذهن ما بخوبی آنها را جذب می کند.
بنابراین باید افکار خود را کنترل کنیم تا بتوانیم ظرفیت مغز را افزایش دهیم. در ادامه به یک روش فوق العاده تاثیر گذار در کنترل استرس و اضطراب اشاره می کنیم که می توانید با انجام آن، تفکرات ذهن خود را مدیریت کنید:
مراحل کنترل استرس:
1- به زمانی فکر کنید که دارای اضطراب و دلشوره شدید هستید و دلیل آنرا بخوبی نمی دانید.
2- این حس دلشوره را در کجای بدن خود حس می کنید. (قفسه سینه، شکم و…)
3- چشمان خود را ببندید و جهت چرخش این حس اضطراب را در بدن تجسم کنید. بطور مثال افراد می گویند: انگار در دلم رخت میشورند و فکر می کنم چیزی به سرعت در دلم در حال چرخش است که حالم را بد می کند.
4- برای تجسم بهتر این تلاطم که در بدن دارید، می توانید جهت چرخش آنرا با یک نور مشخص کنید. بطور مثال فرض کنید یک دسته نور در بدن شما در حال چرخش است. این چرخش به کدام سمت است. از چپ به راست؟ از راست به چپ؟ از بالا به پایین و…
5- حال سرعت این چرخش را افزایش دهید. خواهید دید دلشوره و استرس شما بیشتر شده و تلاطم بیشتری در بدن احساس می کنید. ما این تست را انجام میدهیم تا ببینیم این افکار چگونه در تفکرات ما تاثیر می گذارند.
6- حال میزان چرخش را کمتر کنید و آنرا برعکس کنید. خواهید دید به مرور از میزان اضطراب شما کاسته میشود. برای اثرگذاری بهتر این تمرین میتوانید قبل از وارد شدن به یک مصاحبه شغلی، امتحان، جمع تازه و… آنرا انجام دهید. همچنین میتوانید از قوه تصور خود نیز استفاده کنید. مثلا خود را در یک قایق در اقیانوسی آرام فرض کنید و تنفس خود را تنظیم کنید.
مدیریت انرژی
بطور کلی ما دارای 4 منبع انرژی هستیم که با تمرکز بر روی هر یک از آنها، می توانیم عملکرد مغز و بازدهی روزانه را به طرز چشمگیری افزایس دهیم. این 4 منبع عبارتند از:
1- انرژی فیزیکی
اولین منبع، لنرژی فیزیکی و جسمانی ما است. بدون داشتن انرژی فیزیکی نمی توانیم کار مهمی را انجام دهیم. وینس لمباردی که یکی از مربیان بزرگ ورزشی در دنیاست می گوید” خستگی انسان را ترسو می کند”. اگر یک ورزشکار حرفه ای دارای ضعف جسمانی باشد، نمی تواند عملکرد خود را بخوبی نشان دهد. بنابراین طبق اصل ” عقل سالم در بدن سالم” باید به سلامت جسمی خود توجه کنیم.
2- انرژی احساسی
دومین منبع تامین انرژی روزانه ما، انرژی احساسی است. هنگامی که این انرژی در اوج خود باشد، به راحتی می توانیم با مشکلات مقابله کنیم. هنگامی که انرژی احساسی پایینی داریم، انرژی فیزیکی ما نیز کاهش میابد. پس همه این انرژی ها به یکدیگر وابسته هستند.
3- انرژی فکری
سومین منبع قوای ذهنی ماست. مغز ار آن دسته اندام هایی است که هرچه بیشتر از آن استفاده کنیم، ورزیده تر می شود و سلول های عصبی بیشتری در آن ساخته می شود. بنابراین به تقویت ذهن بپردازید تا بهترین تصمیم گیری ها را داشته باشد.
4- انرژی روحیه
آخرین منبع انرژی روحیه است. افرادی که روحیه و انگیزه بیشتری دارند، می توانند در بدترین شرایط نیز روحیه خود را حفظ کنند و در اصطلاح تاب آوری بالایی دارند. این افراد در محیط کار و زندگی نیز می توانند به دیگران امید دهند و انرژی دیگران را افزایش دهند.
زندگی در لحظه حال
افرادی که در گذشته سیر می کنند و دائما از شکست ها و خاطرات بد خود یاد می کنند، علاوه بر اینکه دچار پیری زودرس میشود، دوستان و خانواده را از خود دور می کنند زیرا هیچکس یک فرد غمگین و بد اخلاق را دوست ندارد. بنابراین سعی کنید در لحظه حال زندگی کنید و شکر گزار نعمت های خود باشید. روزانه زمانی را به مدیتیشن اختصاص دهید و افکار خود را نظم دهید.
همچنین خودآگاهی را در خود پرورش دهید. اگر عصبانی یا ناراحت هستید، این افکار را بر روی کاغذ منتقل کنید و از خود بپرسید: چرا اکنون عصبانی هستم؟ چرا حال خوبی ندارم؟ این تمرین باعث میشود تا احساسات بد خود را به کاغذ منتقل کنید و پس از این تمرین احساس شادی بیشتری داشته باشید.
افزایش فعالیت بدن
اگر فکر می کنید که یک فعالیت بدنی معمولی می تواند تولید سلول عصبی در ذهن شما را افزایش دهد، باید بگویم در اشتباهید. طبق آخرین تحقیقات انجام شده، یک ورزش معمولی مانند دراز و نشست و پیاده روی نمی تواند هیپوکامپ مغز را تحریک کند. بنابراین باید فعالیت بدنی داشته باشید که در آن تعریق صورت پذیرد. بنابراین ورزشی انجام دهید که هوازی باشد و ضربان قلب شما را افزایش دهد.
هنگامی که ما ورزش می کنیم ماده ای در مغز با نام BDNF ترشح می کند که باعث افزایش عملکرد مغز و افزایش میزان یادگیری میشود. همچنین ورزش کردن باعث میشود خون به سرعت به مغز جریان یابد و فعالیت بین سیناپس ها به حداکثر برسد. ما با ورزش می توانیم ظرفیت حاضظه را در طول زمان افزایش دهیم و از تحلیل رفتن آن جلوگیری کنیم.
تعاملات اجتماعی
شاید این مورد برای شما عجیب باشد که چگونه میتوان با تعاملات اجتماعی، روند پیری سلولها را کند کرد و به سلول سازی کمک کرد؟ هنگامی که ما افراد مورد علاقه خود مانند اعضای خانواده و دوستان خود را می بینیم، هورمون های شادی بخش مانند اندروفین در مغز ترشح می کنند و بخش هیپوکامپ مغز تحریک میشود.
بنابراین هنگامی که ما عزیزان خود را ملاقات می کنیم و از احساسات خود با آنها سخن می گوییم، در حال خدمت رسانی به مغز خود هستیم و به روند افزایش عملکرد مغز کمک می کنیم. طبق این تحقیقات افرادی که شریک عاطفی خود را از دست داده اند و یا سالها تنها زندگی کرده اند، دچار مرگ زودرس و افسردگی حاد میشوند.
تنظیم میزان خواب
هنگامی که ما خواب کافی و منظمی داشته باشیم، روند سلول سازی neuroplasticity در مغز افزایش میابد. هنگامی که ما در خواب هستیم، اتصالات سیناپسی تقویت میشوند و مسیرهای عصبی که در ذهن ساخته شده، قوی تر و پایدارتر خواهند شد.
طبق تحقیقات انجام شده، بدن ما در ساعات 2 الی 5 صبح به بازسازی خود می پردازد و مغز در بهترین فرکانس ذهنی قرار می گیرد. همچنین میزان 7 الی 8 ساعت خواب برای افراد بزرگسال و 8 الی 10 ساعت برای کودکان الزامی است. بسیاری از افراد عادت دارند در ساعات پایانی شب فعالیت می کنند و ساعات کاری نامنظمی دارند. این عامل باعث میشود در فرایند ساخت سلول های ذهنی و ترمیم بدن اختلال ایجاد شود.
بنابراین با تست های مختلف میتوانید ساعت بیولوژیک بدن خود را تنظیم کنید و میزان فعالیت خود را اندازه گیری کنید. پس از این مرحله باید متعهد شوید که سر ساعت مقرر بخوابید. برای این کار میتوانید یک ساعت قبل از خواب نور اتاق را کم کنید. از موبایل و تلویزیون فاصله بگیرید و از مصرف کافئین و قهوه اجتناب کنید. مواد دارای پروتئین مصرف کنید. با این کارها مغز در میابد که به سمت استراحت و آرامش پیش برود.
همچنین اگر در صبح زود از خواب بیدار میشوید، در میانه روز زمانی حدود 20 دقیقه را به خواب های کوتاه یا چرت زدن بپردازید. طبق یکی از تحقیقاتی که در چند شرکت آمریکایی انجام شده، سازمان هایی که به کارمندان خود اجازه داده اند در روز 20 دقیقه را به چرت زدن اختصاص دهند، عملکرد بسیار خوبی را در کارکنان ایجاد کرده اند.
کتاب بخوانید
میتوانید از کتاب های تخیلی و داستانی شروع کنید و با تصویرسازی قصه و قهرمان داستان ذهن خود را به چالش بکشید. همچنین میتوانید مطالب کتاب را با صدایی بلندتر بخوانید و آنرا برای دیگران تعریف کنید تا بخش خلاقیت ذهن شما رشد کند. استفاده از مهارت هایی مانند تندخوانی نیز میتواند مغز شما را از حالت عادی و روتین خارج کند و به چالش بکشد.
اگر در حال حاضر میزان سرانه کتابخوانی شما در سال کم است، سعی کنید در برهه ای از زمان آنرا افزایش دهید. مثلا اگر هر 2 ماه یکبار یک کتاب را به انتها می رسانید، این میزان را به یک کتاب در ماه افزایش دهید و سعی کنید در چندین زمینه مطالعه داشته باشید. این کار باعث میشود بخش های مختلف مغز شما تحریک شود و مسیرها و سلول های جدید در مغز ایجاد شود. بسیاری از افرادی که دارای اطلاعات عمومی بالایی هستند، شانس بیشتری در جذب شغل مناسب و حتی محبوبیت در میان دوستان خود دارند.
اغلب ما از افرادی که دارای اطلاعات زیادی هستند، خوشمان می آید و تمایل داریم با آنها ارتباط بیشتری داشته باشیم. بنابراین سعی کنید در چند زمنیه به اطلاعات کافی برسید و درباره آن با دیگران صحبت کنید. کتاب ها همانند یک معلم عالی در کنار ما هستند و مهارت های ارتباطی ما را افزایش می دهند.
اصلاح عادات غذایی
از گذشته شنیده ایم که مصرف فست فود و شیرینی جات برای ما مضر است اما در این مطلب از منظر علمی به این مسئله خواهیم پرداخت. همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم، مغز ما روزانه در حدود 700 سلول عصبی تولید می کند و هر اندازه ارتباط بین نورون های مغز سریعتر باشد، ضریب هوشی و عملکرد مغز ما افزایش خواهد یافت. در این بین ما باید فعالیت هایی انجام دهیم که این ارتباط بین نورونی به حداکثر برسد.
یکی از این راهها، رژیم غذایی مناسب است. هنگامی که مواد قندی زیاد (انواع شیرینی و تنقلات) و چربی های اشباه شده (انواع فست فود و غذاهای فراوری شده) وارد بدن ما میشوند، در اصطلاح نورون های مغزی را تنبل می کنند و ارتباط بین سلول های عصبی کاهش میابد. در این حالت فرد در یادآوری کلمات و اعداد و یادگیری مطالب جدید دچار مشکل میشود. در ادامه به غذاهای مفید در زمینه افزایش عملکرد مغز میپردازیم:
وعده صبحانه: برای افزایش عملکرد مغز خود وعده صبحانه را از یاد نبرید. میزان کربوهیدرات و ویتامین مصرف شده در وعده صبحانه باعث افزایش تعداد سلول های ذهنی شده و حرکت پالس های الکتریکی در ذهن را سریعتر میکند. این کار باعث نشاط و توانمندی فرد در طول روز میشود.
خوراکی های جویدنی: این نوع خوراکی ها فعالیت هیپوکامپ در مغز را افزایش می دهد و با تحریک عظلات فک و صورت و ترشح بیشتر بزاغ دهان، باعث تنظیم سوخت و ساز بدن میشوند. هچنین به مغز فرصت میدهد تا بتواند فاصله میان نورون ها را ترمیم کند. همچنین در بین وعده ها می توانید از آدامس استفاده کنید. جویدن آدامس باعث تحریک ناحیه هیپوکامپ در مغز میشود و میزان اکسیژن رسانی به مغز را به اندازه 33% افزایش می دهد. شاید سئوال کنید که چگونه میزان اکسیژن ورودی به مغز افزایش میابد؟ پاسخ این است که زمانی که شما در حال جویدن آدامس هستید، ضربان قلب شما کمی افزایش میابد و بدن در حال سوزاندن انرژی است. همین افزایش ضربان قلب باعث میشود ذهن اکسیژن بیشتری را دریافت کند.
تنظیم وعده های غذایی: طبق محاسبات محققین، تعادل میان زمان وعده های غذایی میتواند در ساخت نورون های جدید سازگار باشد. افرادی که زمان وعده های غذایی را کاهش میدهند، این فرصت را به بدن نمی دهند تا خود را ریکاوری کند و سیستم گوارش آنها مدام در حال ارسال اطلاعات به مغز است. همچنین معده و روده نیز در تمام مدت روز در حال فعالیت هستند و در دراز مدت دچار اختلال میشوند.
مصرف آنتی اکسیدان: استفاده از میوه های رنگی و سبزی هایی مانند کلم بروکلی، گل کلم، کرفس و…
ویتامین D: یکی دیگر از ویتامین هایی که روند ساخت سلول های عصبی در مغز را افزایش می دهد، مواد غذایی دارای ویتامین D هستند. تابش نور آفتاب و موادی مانند انواع آجیل، تخم مرغ،
شکلات تلخ: شکلات تلخ یا سیاه به آن دسته از شکلات هایی گفته میشود که دارای درصد زیادی از کاکائو خالص هستند و میزان شیرینی مصنوعی در آنها به کمترن حد است. خوردن این نوع شکلات باعث تحریک نورون های مغز میشود و پالس های بین نورون ها با سرعت بیشتری بین شبکه های عصبی منتقل میشوند. همچنین این مواد سرعت حرکت خود در بافت های مغزی را سرعت میبخشد و از گرفتگی رگ ها جلوگیری می کند.
امگا3: مصرف انواع غذاهای دریایی، گردو، تخم کتان و… که غنی از امگا3 هستند، میتوانند بهترین گزیه برای افزایش عملکرد مغز باشند. همچنین مواد غذایی دیگر مانند لوبیا، اسفناج، کلم بروکلی و… نیز گزینه مناسبی برای دریافت این نوع ویتامین هستند.
افزایش هوش در کودکان
به آنها اجازه اشتباه بدهید: بسیاری از والدین علاقه دارند تا فرزند آنها کارها را به درستی انجام دهند و کلمات را بخوبی ادا کنند اما این عمل بدترین کار در تربیت کودکان است. در واقع شما با این کار جلوی خلاقیت و کشف مهارت های جدید در کودکان را می گیرید. هنگامی که به کودکان اجازه نمی دهیم اشتباه کنند، میزان اعتماد به نفس در آنها کاهش میابد و در بزرگسالی ضعف در تصمیم گیری خواهند داشت.
با آنها صحبت کنید: حتما شما هم این جمله را از والدین زیاد شنیده اید ” بسه دیگه چقدر حرف میزنی بچه” این جمله برای بسیاری از ما آشناست زیرا والدین تحمل پرسش های بی پایان کودکان را ندارند و اگر یک سئوال را دوبار بپرسند، از کوره در میروند و آنها را به پر حرفی متهم می کنند.
جالب است بدانید طبق تحقیقات انجام شده، رشد اندازه مغز در کودکانی که ارتباطات زیادی با همسالان و والدین خود دارند و یک یا دو مهارت مانند نواختن ساز و شعر خواندن را بخوبی اجرا می کنند، بیش از همسالان خود است. پس به کودکان اجازه صحبت دهید و برای اینکه این گفتگو هدفمند باشد، به صحبت آنها جهت دهید.
اهمیت تغذیه در کودکان
باتوجه به اینکه مغز اولین عضوی است که در جنین شروع به رشد می کند و تا 20 سالگی به اوج خود می رسد، باید در این دوران توجه خاصی به تغذیه کودکان و نوجوانان داشته باشیم. در دنیای امروزی خانواده ها اغلب به دلیل مشغله کاری تمایل دارند از غذاهای سریع و فوری استفاده کنند اما این غذاها فاقد مواد معدنی و آمینو اسیدهای ضروری هستند.
هنگامی که کودکان تنقلاتی مانند چیپس، پفک، شکلات و… می خورند، بدلیل کاهش حجم معده، بخش زیادی از معده آنها پر میشود و سیری کاذبی را تجربه می کنند. این عمل باعث میشود تا مواد مغذی به مغز نرسد و در اصطلاح کودک دچار سوء تغذیه شود. استفاده از موادی که حاوی روی و آهن هستند، می تواند روند رشد سلول های مغز را افزایش دهد. همچنین استفاده از غذاهای رنگی میتواند بخش لذت و تنوع در مغز را فعال کند.
اگر بدنبال این هستید که چگونه ظرفیت و عملکرد مغر را افزایش دهید، راههای گفته شده را به مدت 2 الی 3 هفته انجام دهید تا مسیرهای جدید عصبی در ذهن شما ساخته شود. تولید رفتار جدید نیازمند تعهد و تمرکز است که موفقیت شما را تضمین خواهد کرد.
درباره سجاد زمانی
من سجاد زمانی هستم مدرس ان ال پی (NLP) زمینه فعالیت ما شامل کوچینگ فردی و سازمانی ، آموزش تحلیل رفتار متقابل و توانمندسازی فردی است. فعالیت من از یک آرزو شروع شد و امروز نام آن آرزو مجموعه " خانه ان ال پی ایران" است.
نوشته های بیشتر از سجاد زمانی6 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
ممنون مقاله ارزشمندی بود مفید و کاربردی
ممنون از مطالب درجه یکتون هر موردی که نوشتین خودش یه کتابه، خیلی بهره بردیم
واقعا درس های قشنگی و یاد گرفتم🌱
عالی و آموزنده بود
اما جویدن کندر به جای آدامس بهتره آدامس باعث کم فعال تر شدن عصب های مغز میشه
بهتره که هیچ نوع آدامسی مصرف نشه
حتی یک بار
سپاس از نظر شما
خیلی عالی بود تشکر از مقاله شما.